Ks. Augustyn Szamarzewski (1832 - 1891)

Zmarł 8 maja 1891 roku, nagle w dzień św. Stanisława, w czasie odpustu w parafii ostrowskiej. Nad trumną zacnego kapłana stali zatroskani i pogrążeni w smutku parafianie, którzy w nim nauczyli się szanować i czcić troskliwego opiekuna i wiernego przyjaciela, a razem z nimi cała Wielkopolska. Urodził się w 1832 roku. Nie od razu poświęcił się ks. Augustyn stanowi duchownemu, w którym zajął tak wybitne miejsce. Ukończywszy szkoły wstąpił do służby pocztowej i ożenił się, ale rychły zgon towarzyszki życia skierował jego umysł ku sprawom duchownym i w roku 1859 jest już sługą ołtarza. Wypadki z 1863 roku powołały go ze Środy, gdzie pełnił funkcję mansjonarza, na pole walki i przyniosły mu w rezultacie więzienie w Moabicie, które trwało od marca 1863 do października 1864. Wypuszczony wraz z innymi na wolność, powrócił do Środy, a nauczony doświadczeniem, że bez pracy wytrwałej na wszystkich polach społecznych życia na nic się nie zdadzą najidealniejsze dążenia i porywy, oddał się cały z sobie tylko właściwym zapałem, pracy nad podniesieniem dobrobytu zbiedzonego społeczeństwa naszego - obejmującego szerokie warstwy przemysłowe i kupieckie. W Środzie spędził 30 lat oddany całkowicie na usługi bliźnich. Do roku 1872 pracuje w skromnym zakresie, ograniczając sie prawie wyłącznie na miasto Środę i okolicę. Od roku 1872 tj. od chwili wstąpienia do Komitetu Związku Spółek, wstępuje na szerszą widownię i od razu zajmuje najwybitniejsze stanowisko wśród mężów, którzy oddali sie pracy w dziedzinie Spółek Zarobkowych - staje się duszą wszystkich działań zmierzających do jednego celu: wzmocnienia słabych dotychczas warstw średnich. W listopadzie tego samego roku wybrano ks. Szamarzewskiego Patronem Związku Spółek Zarobkowych. Z chwilą przyjęcia przez niego tego urzędu rozpoczął się nader ożywiony ruch w czynnościach Komitetu i Patronatu. W roku 1872 założył nowy Patron 6, a w roku 1873 16 Spółek, tak że liczba spółek doszła do 50. Obok zakładania nowych spółek ks. Patron zwiedzał prawie wszystkie dawniejsze, przeprowadzał zbawienne reformy, uwzględniał życzenia i potrzeby, reformował księgowość, układał wzorowe ustawy dla spółek, dawał wskazówki i rady przy udzielaniu kredytu, nawoływał członków Rad Nadzorczych do śćiślejszego pełnienia obowiązków, słowem wywierał zbawienny wpływ na pomyślny rozwój Spółek pod każdym względem. Dodajmy do tego inicjatywę założenia Banku Włościańskiego i Banku Związku Spółek Zarobkowych, a będziemy mieli pełny obraz niestrudzonej działalności ks. Augustyna. W swoim przemówieniu dr Kusztelan na sejmiku w Inowrocławiu dnia 27 i 28 października 1890 stwierdził: "... że przy reorganizacji naszych spółek na podstawie nowej ustawy o spółkach z dnia 1 maja 1889 roku Patronat, jako instytucja łącząca w sobie wszystkie na różne związki rewizyjne podzielone spółki nasze zatrzymany został jako ważny czynnik rozwoju naszych spółek" - to zasługa wyłączna ks. Augustyna. Dla uzupełnienia dodam, że ks. Augustyn otrzymawszy od księcia Ferdynanda Radziwiłła prezentę na probostwo ostrowskie przeniósł się na nie w roku 1887 i rozwinął tam szeroką działalność duchową ale także upiększył cmentarz, zbierał fundusze na nowy kościół, którego rozległa parafia potrzebowała.